Klazomenai Zeytinyağı İşliği

Tarihteki en eski zeytinyağı fabrikası: Anadolu’nun da ilk zeytinyağı üretim tesisidir. 1992 ile 1995 yılları arasında yapılan Klazomenai kazıları sırasında bulunan zeytinyağı işliği M.Ö. 6. Yüzyıla ait olduğu ve İonlar tarafından inşa edildiği düşünülüyor. 2004-2005 yılları arasında yapılan detaylı yenileme sonucunda müze olarak ziyaretçilere kapılarını açmıştır. Doğu Akdeniz havzasından batı Akdeniz havzasına doğru dağılan yabani zeytin ağacının ıslah edilip kültür bitkisine dönüştürülmesinde ve meyvelerinden yağ elde edilmesinde İonia’nın teknolojik açıdan büyük katkılarının olduğunu göstermektedir.

Köstem Zeytinyağı Müzesi

İzmir’in Urla İlçesi, Uzunkuyu Mahallesi’ndeki Köstem Zeytinyağı Müzesi (KZM), dünyanın en büyük zeytinyağı müze kompleksi özelliğini taşıyor. Türkiye’deki geçmişten günümüze kullanılan tüm zeytinyağı üretim tekniklerinin görülebileceği müze, son yıllarda gelişen müzecilik anlayışları doğrultusunda, eğitim, öğrenme, araştırma, bilim, sanat, tasarım ve projecilik işlevlerini de kapsıyor.

Türkiye coğrafyasında bugüne kadar kurulmuş bulunan tüm zeytinyağı ezme sistemlerinin 1/1 ölçekte müze içinde yer almasını sağlamayı hedefleyen Köstem Zeytinyağı Müzesi, yurtdışındaki çok gezilen zeytinyağı müzelerinde hemen hiç bahsedilmeyen Türkiye, özellikle de Ege ve Urla Yarımadası zeytinciliğinin ve kültürünün aslında neleri içerdiğini en iyi şekilde gösteriyor.

Müze planında ayrıca günümüzün en modern teknikleriyle depolama, şişeleme bölümleriyle birlikte çevreye de hizmet edecek bir laboratuvara yer verilmiş. Bu kapsamda planlama çalışmaları yapılmış ve bu plan doğrultusunda müze oluşturulma çabaları devam etmiş.

Türkiye’deki geçmişten günümüze kullanılan tüm zeytinyağı üretim tekniklerinin görülebileceği müzedeki malzemeler, Sındırgı’dan Muğla’ya kadar tüm Ege Bölgesi’nden toplanmış. Bunun için köy köy gezilerek malzemeler değerlendirilmiş ve satın alınmıştır.

Köstem Zeytinyağı Müzesi aslında bir teknoloji müzesidir ve Koç müzesinden sonra ikinci sanayi müzesi konumundadır.

Limantepe Kazıları

Ankara Üniversitesi tarafından yürütülen Urla Limantepe Kazı çalışmaları, yörenin en eski yerleşimine ait önemli tarihi bilgilere ışık tutar. Limantepe, Urla’nın en eski yerleşim yeri olarak biliniyor. Antik Klazomenai Kenti’nin limanlarından biri olup, M.Ö. 3 bin yılında Ege’nin en önemli liman kentlerinden biriydi.

Vehbi Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma Merkezi

Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi, İzmir’in Urla ilçesinde Vehbi Koç Vakfı, TINA Türkiye Su altı Arkeolojisi Vakfı ve Urla Belediyesi’nin işbirliğiyle Ankara Üniversitesi Mustafa Vehbi Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma Merkezi’ni açtı.

Ankara Üniversitesi Mustafa Vehbi Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma Merkezi, Urla Belediyesi’nin Urla Çeşmealtı’nda 2009 yılında tahsis ettiği 11 dönümlük alanda kuruldu. Beş farklı üniteden oluşan merkezde, su altı çalışmalarında büyük öneme sahip restorasyon laboratuvarı, depo alanı, ulusal ve uluslararası ölçekte araştırmalara ev sahipliği yapması hedeflenen bir kütüphane, bölgeye hizmet verecek konferans salonu, antik dönemlerden günümüze uzanan denizcilik teknolojilerindeki gelişmeleri yansıtan canlandırmaların sergileneceği 4 dönümlük sergileme alanları ile projelerde çalışan katılımcıların barınabilmesi için 30 kişi kapasiteli yatakhane bulunduğu belirtildi. Alanında önemli çalışmalara imza atacak olan merkez, su altı arkeolojisi ile ilgili yapılacak uluslararası işbirlikleri için de Türkiye’nin yüzü olma misyonunu üstlenecek. Projede yer alan Arkeopark’ın da, bölgede turizm faaliyetlerine katkı sağlanması hedeflendi. 

Necati Cumalı Müze Evi

Şiir, roman, hikâye, deneme, tiyatro, günce gibi pek çok edebi türde eser vermiş ünlü  yazarımız Necati Cumalı, Kurtuluş Savaşından sonra,1923 nüfus mübadelesinde ailesiyle İzmir’in Urla ilçesine yerleşmiştir. Burada büyüyen, okuyan ve çalışan yazarın evi bugün müze ev olarak, zemin katta bulunan bir odası da ilçe kütüphanesi olarak hizmet vermektedir. Müze’de edebi kişiliğinin yanı sıra avukatlık da yapan Cumalı’nın bazı kişisel eşyalarının yanı sıra, ödülleri, plaketleri, eserlerinden çekilmiş olan film afişleri sergilenmektedir.